Tegen het vergeten
Inleiding
Je vindt ze in bijna alle steden en dorpen, oorlogsherdenkingsmonumenten.
Speciaal vandaag, op 4 mei komen we bij elkaar bij die monumenten, om niet te vergeten. In Beuningen kennen we het oorlogsvliegers-monument, het Lancastermonument en de plaquette buiten aan de Corneliuskerk. Later in het jaar staan we stil bij onze veteranen, bij het veteranenmonument bij het gemeentehuis. De oorlogsmonumenten en oorlogsgraven worden door het jaar met zorg onderhouden, een ere-taak voor ons allen. In Nijmegen wordt elke avond de Sunset March gelopen, over de oversteek. Ter ere van onze bevrijders. Het laat je niet los, je kunt er niet omheen.
Die beelden van stapels schoenen in Auschwitz-Birkenau, de angstige vluchtelingen in Srebrencia,d e uitgemergelde gevangenen in Bergen-Belsen, de talloze graven van vermoorde mannen in Potocari, Amsterdammers op hogertocht, illegale filmbeelden en foto’s van razzia’s in de steden van Nederland, de stad na het verwoestende bombardement, … Onuitwisbaar; ze vertellen een niet te ontkennen verhaal over de verschrikkingen van oorlog. Het laat je niet los, je kan er niet omheen. Oorlogsfilms die uitgebracht zijn ter gedachtenis aan verzetshelden. Hannie Schaft – het meisje met het rode haar -, Rachel Stein – de Joodse zangeres in Zwartboek -, buitenlandse films als Schindler’s List, The Pianist, La Rafle, Holocaust, … De films zijn niet gemaakt voor amusement, maar hebben een duidelijke boodschap over wat mensen elkaar aan kunnen doen, over het lijden van mensen.
Het laat je niet los, je kan er niet omheen.
Vredesmissies in Congo, Gaza, Libanon, Mali, op de Balkan, Soedan. Bevolkingsgroepen worden in het nauw gedreven, uitgemoord door landgenoten, of vreemdelingen, huurlingen. Nederlandse militairen, politie, ambtenaren worden uitgezonden naar die conflictgebieden om stabiliteit te brengen, balans, evenwicht, … Om het willekeurig moorden te stoppen, de leefsituatie te verbeteren, … Maar hoe moeilijk is hun opdracht. Wat zou het goed zijn als het wantrouwen tussen bevolkingsgroepen omgezet kan worden in gezamenlijk opbouwen van een verscheurd land. Maar al te vaak is men al blij als de partijen elkaar niet meer bevechten. Waarom doen mensen dit elkaar aan?
Het laat je niet los, je kan er niet omheen.
Daarom zijn we hier bijeen, om stil te staan; tegen het vergeten …
Niet loslaten, niet met een boog eromheen gaan.
Marcel
Als wij niets doen wie dan?
Als wij niets doen, wie dan?
Denk je soms dat dit ons leven niet raakt
Of wachten we tot de storm over waait
Onze vrienden kapot worden gemaakt
Kijken we toe tot de wind weer draait
Niemand van ons, heeft hier om gevraagd
Maar doen of je neus bloed is god geklaagd
We zitten te slapen, ons huis staat in brand
En je kunt niet weg, ’t is overal,
Steek je kop niet in het zand
Als wij niets doen, wie dan?
We zien toch dat dit niet kan
Het is nu aan jou en mij
Onze enige hoop dat zijn wij
Denk maar niet dat dit geruisloos verdwijnt
Het gaat niet weg als je, je ogen maar sluit
Je hoort en je ziet
Maar je zwijgt
Volg je je hart of redt je je huid?
Verschuil je niet achter je hoge en veilige muur
Je moet je zelf vragen
Als de wereld in brand staat wie blust dan het vuur
Het gaat over jou en mij
Onze enige hoop zijn wij
We zien toch dat dit niet kan
Als wij niets doen, wie dan?
uit de musical “soldaat van Oranje”
Tegen het vergeten
Tegen het vergeten
Van die jonge man, jonge vrouw
Aan het begin van hun jeugd
Niet onbezonnen proevend van het leven
Maar leven wagend, leven gevend voor een ander
Verzet tegen een vreselijk regiem
Waarin voor menselijkheid geen plaats is
Tegen het vergeten
Van zoveel mannen en vrouwen
Geroepen om te dienen tegen oorlog
Voor de vrede
Dichtbij of ver weg
Gesneuveld gewond getekend
Voor hun hele leven
Voor onze vrijheid
Tegen het vergeten
Van elk mens
Die zichzelf oversteeg
In hoop voor toekomst
Hoop op menswaardig leven
Die in het zwartst van de nacht
Bleef vertrouwen op licht
Door zijn- of haar strijd tegen onmenselijkheid
Hebben wij nu een keus
Maken wij die keus?
Tegen onrecht
Tegen misbruik
Tegen oorlog
Voor elkaar
Voor de vrede?
Mariëlle